Türk Temsilcileri UEFA Gençlik Ligi’nde Sınıfta Kalıyor

Avrupa futbolunun patronu UEFA, 2013/14 sezonunun başında Avrupa Kulüpler Birliği’nin talebi doğrultusunda bir Gençlik Ligi kurulmasına karar verdi.

UEFA Gençlik Ligi adındaki bu lig, UEFA Şampiyonlar Ligi’nde yer alan kulüplerin genç takımlarının yarışacağı ve UEFA Şampiyonlar Ligi’nin formatına sahip olacak bir turnuva olarak kurgulandı.

Buna göre o sezon Avrupa’nın zirvesinde yer alan 32 kulüp, genç takımlarıyla UEFA Gençlik Ligi’nde mücadele edecekti. Bu organizasyonla, kulüplerin altyapılarının geliştirilmesi ve genç takımlar ile A takımlar arasındaki farkın azaltılması amaçlanıyordu.

Turnuvanın kazananı ise UEFA Şampiyonlar Ligi fikrinin babası olan Lennart Johansson’un ismiyle anılan Lennart Johansson Kupası’nı kaldıracaktı.

İlk 2 sezon için (2013/14, 2014/15) bir deneme şeklinde düzenlenen turnuvanın, sonrasında aynı şekilde devam etmesine karar verildi.

UEFA Gençlik Ligi’nde şu ana kadar Türkiye’den Galatasaray ve Beşiktaş yer alırken İstanbul Başakşehir’in turnuvaya katıldığı 2020/21 sezonu ise pandemi sebebiyle iptal edildi.

Türkiye’nin İlk Temsilcisi Galatasaray

UEFA Gençlik Ligi’nde Türkiye’nin ilk temsilcisi, 2013/14 sezonunda UEFA Şampiyonlar Ligi’nde yer alması dolayısıyla Galatasaray U19 takımı oldu.

O dönem Didier Drogba, Burak Yılmaz, Felipe Melo, Selçuk İnan ve Muslera gibi yıldızları kadrosunda bulunduran Galatasaray, UEFA Şampiyonlar Ligi B Grubu’nda Real Madrid, Juventus ve Kopenhag’ın yer aldığı zorlu bir gruba düşmüştü.

2023/14 sezonunda kadrosunu güçlendirmek için toplam 44.8 milyon € harcayan ve maaş skalası bakımından da yüksek seviyede bir kadro kuran Galatasaray, UEFA Şampiyonlar Ligi tarihinin en ikonik maçlarından birinin de yer aldığı (İstanbul’da karlar altında oynanan ve 2 gün süren Juventus maçı) grup aşamasından son 16 turuna yükseldi.

Galatasaray A takımının bu başarısına karşın Galatasaray U19 takımının seviyesi ise UEFA Gençlik Ligi için yetersiz kaldı.

Turnuvanın ilk maçında Real Madrid U19 ile karşılaşan Galatasaray U19, güçlü rakibiyle 1-1 berabere kalarak kulüp tarihinin ilk UEFA Gençlik Ligi maçında puanla tanıştı.

O sezon diğer puanını da Kopenhag deplasmanından alan Galatasaray’ın gençleri, diğer 4 maçında rakiplerine mağlup olarak turnuvayı 2 puanla son sırada bitirdi. Galatasaray U19 takımında o dönem mücadele eden isimlerden sadece İsmail Çipe, sonrasında A takım formasını birkaç sezon giymeyi başardı.

Diğer yandan sarı kırmızılı takımın rakiplerinden Real Madrid’de Marcos Llorente ve Mario Hermoso (ikisi de Atletico Madrid’de oynuyor) ve Juventus’ta Emilde Audero (Inter) gibi isimler ise futbolun elit seviyesine çıkmayı başardılar.

Galatasaray Üst Üste İki Sezon Üçüncü Oldu

2014/15 sezonunda bir kez daha Türkiye’yi UEFA Şampiyonlar Ligi’nde temsil etmeye hak kazanan Galatasaray, kadrosuna Tarık Çamdal (4.75M €), Olcan Adın (4M €) ve Yasin Öztekin (2.5M €) gibi ağırlıklı olarak yerli isimleri kattı.

Sarı kırmızılılar, UEFA Şampiyonlar Ligi D Grubu’nda Arsenal, Borussia Dortmund ve Anderlecht gibi takımlarla eşleşirken bu ekipler aynı zamanda UEFA Gençlik Ligi’nde de Galatasaray U19’un karşısına çıktı.

Galatasaray U19 takımı, bir önceki sezona göre daha fazla puan topladığı grupta Anderlecht’i (3-0) ve Borussia Dortmund’u (3-2) İstanbul’da mağlup etmeyi başardı. Buna karşın diğer maçlarında farklı skorlarla rakiplerine mağlup olan sarı kırmızılı gençler, grubu Borussia Dortmund’un önünde 3. sırada bitirerek turnuvadan elendi.

Sarı kırmızılılarda tıpkı bir önceki sezon olduğu gibi 2014/15’te de U19 ekibinde yer alan isimlerden hiçbiri, kendisini A takım düzeyinde gösterme fırsatı bulamadı. Öte yandan özellikle Arsenal U19 takımında, o sezon forma giyen birçok isim kariyerlerini elit seviyeye taşımayı başardı. Bu isimler arasında Alex Iwobi ve Maitland-Niles gibi Premier League’de kendisini gösterebilen oyuncular vardı. Borussia Dortmund’da ise Pascal Stenzel, kariyerine daha sonra hem Dortmund’da hem de Bundesliga’da farklı takımlarda şans bularak devam etti. Anderlecht’in genç kalecisi Mile Svilar ise sonradan kariyerinde büyük bir çıkış yakaladı ve Roma’ya kadar yükseldi.

Galatasaray, 2014/15 sezonunu A takım ve U19 takımıyla Avrupa’da beklentilerin uzağında geçirmesinin ardından 2015/16’da da Şampiyonlar Ligi bileti aldı ve C Grubu’nda Atletico Madrid, Benfica ve Astana ile eşleşti.

O dönem A takım kadrosuna Lukas Podolski, Ryan Donk, Martin Linnes ve Lionel Carole gibi oyuncuları katan Galatasaray, UEFA Şampiyonlar Ligi’nde grubunu üçüncü bitirirken U19 takımı da A takımın yolunu izledi.

Grupta yalnızca Astana’yı her iki maçta da 3-0 yenen Galatasaray U19, diğer maçlarda rakiplerine direnemedi. Özellikle 21 Ekim 2015’te Benfica U19 takımıyla oynanan ve İstanbul’da 11-1’lik çok farklı bir skorla konuk ekip lehine biten maç, o dönem ses getirdi.

Grubunu -12 averajla bitiren Galatasaray U19, bir kez daha sonraki yıllarda üst seviyeye oyuncu veremedi. Sarı kırmızılılarla aynı grupta yer alan Atletico Madrid, bünyesinden Avrupa’nın an itibarıyla en elit savunmacılarından biri olan Lucas Hernandez’i çıkarırken (PSG); Benfica ise Renato Sanchez (Roma) ve bugünlerde Kopenhag formasıyla Galatasaray’a Şampiyonlar Ligi’nde rakip olan Diogo Gonçalves’i futbol dünyasına sundu.

Beşiktaş İlk Kez UEFA Gençlik Ligi’nde

Galatasaray’ın UEFA Gençlik Ligi tecrübelerinin ardından 2016/17 sezonunda Türkiye’yi turnuvada ilk kez farklı bir takım temsil etti.

2015/16 sezonunda şampiyonluğa ulaşan Beşiktaş, yeni sezon için UEFA Şampiyonlar Ligi gruplarında yer alırken o sezon A takım kadrosuna çok önemli isimleri katmıştı. Talisca, Aboubakar, Adriano, Marcelo, Babel, Gökhan Gönül, Fabri, Caner Erkin ve Gökhan İnler, Şenol Güneş yönetimindeki takımı Avrupa’da da güçlendirmesi için getirilmişti.

Beşiktaş’ın o sezon UEFA Şampiyonlar Ligi’ndeki rakipleri ise Dinamo Kiev, Benfica ve Napoli oldu. A takım, gruplarda oynadığı 6 maçta 7 puan toplayarak üçüncü olurken U19 takımı ise bu süreçte her takımla 1 kez berabere kalarak 3 puan topladı ve grubunu sonuncu bitirdi.

Siyah beyazlıların o sezon UEFA Gençlik Ligi maçlarında süre alan oyuncuları arasında yalnızca Fatih Aksoy, A takım seviyesinde kısıtlı da olsa şans bulmasıyla dikkat çekti. Buna karşın o dönem Beşiktaş’a rakip olan Dinamo Kiev U19’da Mykolo Shaparekno, Oleksandr Tymchyk ve Denys Popov gibi isimler, sonradan Ukrayna ekibinin en önemli oyuncuları arasında yer alarak kariyerlerini sürdürdüler. Beşiktaş’a karşı forma giyen isimlerden Vitaliy Mykolenko ise bir üst basamağa çıkmayı da başararak Premier League’de Everton’a transfer oldu. Mykolenko’nun şu anki piyasa değerinin 25 milyon € civarı olduğu belirtiliyor.

Siyah beyazlıların gruptaki diğer rakibi Napoli de tıpkı temsilcimiz gibi o sezondan A takım seviyesine pek fazla oyuncu çıkaramadı. Benfica’da ise 2016/17 sezonundaki U19 takımının niceliği tartışılsa da bir isim nitelik bakımından son yılların en göz kamaştırıcı oyuncularından biri oldu. O sezon Beşiktaş karşısında da sahaya çıkan Joao Felix, daha sonra kendisi için 127 milyon € ödeyen Atletico Madrid’in tarihteki en pahalı transferi olmayı başardı. Felix, şu anda Barcelona’da oynuyor.

A Takım Lider Genç Takım Sonuncu

2017/18 sezonu, Beşiktaş tarihinin Avrupa kupalarındaki en başarılı sezonu olarak kayıtlara geçti. Şampiyon takımın kadrosunu Wagner Love, Negredo, Medel, Lens, Vida ve Pepe gibi isimlerle daha da güçlendiren Beşiktaş, UEFA Şampiyonlar Ligi’ndeki G Grubu’ndan namağlup lider olarak çıktı ve Türk futbol tarihine geçti.

Ancak ne var ki A takımın gösterdiği performansın yanında Beşiktaş U19 takımı grubunu sonuncu olarak tamamladı. Beşiktaş’ın gençleri, 6 maç sonunda 1 galibiyet (Siyah beyazlıların UEFA Gençlik Ligi tarihindeki ilk galibiyeti, Beşiktaş 3-1 AS Monaco) ve 1 beraberlik alarak 4 puan topladı.

Beşiktaş, o sezon UEFA Şampiyonlar Ligi’nde grubunu lider bitirip UEFA Gençlik Ligi’nde son sırada yer alan tek kulüp oldu. Bununla birlikte siyah beyazlılar bu kez U19 takımı bünyesinden A takım seviyesine 2 oyuncu çıkarmayı başarmasıyla dikkat çekti.

Siyah beyazlıların kalesini bir süre birinci tercih olarak koruyan ve şu anda da takım kadrosunda yer alan Ersin Destanoğlu, o günlerde U19 takımının kalesini koruyordu. Ersin Destanoğlu ile birlikte aynı takımda yer alan Rıdvan Yılmaz ise önce Beşiktaş A takımına yükseldi, ardından ise orada gösterdiği performansla kulübüne 4 milyon € kazandırarak Rangers’ın yolunu tuttu. Her iki oyuncu da Türkiye A Milli Futbol Takımı formasını giyerek milli oyuncu statüsüne de kavuştu.

Öte yandan Porto’da A takımın önemli parçalarından biri olan Joao Mario’nun dışında Vitinha (PSG) ve Diogo Dalot (Manchester United) da elit seviyeye çıkmayı başaran isimler olarak öne çıktı.

Beşiktaş U19’un o sezonki diğer rakiplerinden AS Monaco U19 ise an itibarıyla Avrupa’nın en gözde genç oyuncuları arasında gösterilen Khephren Thuram (Nice), yıllarca Ligue 1’de ve Southampton formasıyla Premier League’de top koşturan Ibrahima Diallo ve Chelsea’nin Ocak 2023’te kendisi için 38 milyon €’yu gözden çıkardığı Benoit Badiashile’i kadrosunda barındırıyordu.

Galatasaray Bir Kez Daha Üçüncü

Beşiktaş’ın Süper Lig’de kazandığı şampiyonluklarla UEFA Şampiyonlar Ligi ve UEFA Gençlik Ligi’nden bir süre uzakta kalan Galatasaray, 2018/19 sezonunda Avrupa’nın zirvesine geri döndü.

O sezon boyunca Avrupa’da iddialı olmak için Marcao, Emre Akbaba, Luyindama, Onyekuru, Ndiaye, Mitroglou gibi isimlere yatırım yapan sarı kırmızılılar, Fatih Terim önderliğinde görece mütevazı bir grupta yer alarak Porto, Lokomotiv Moskova ve Schalke 04 ile eşleşti. Buna karşın sarı kırmızılılar, Devler Ligi’nde gösterdiği performansla beklentilerin altında kalarak grubu 4 puanla tamamladı ve UEFA Şampiyonlar Ligi’ne veda etti.

A takımın D Grubu’ndaki bu performansına karşın Galatasaray U19 takımı, bir Türk temsilcisinin UEFA Gençlik Ligi’nde o güne kadar topladığı en yüksek puanı hanesine yazdırdı.

Grupta aldığı 1 beraberlik ve 3 galibiyetle 10 puan toplayan sarı kırmızılılar, ne yazık ki aynı puana sahip olan Lokomotiv Moskova’ya averajda geçildi ve gruptan çıkma şansını yitirdi.

O dönem sezon başında Galatasaray U19 takımından A takıma geçen ve gösterdiği performansla kısa sürede Avrupa’ya transfer olan Ozan Kabak gibi birçok yüksek potansiyelli genç isim, UEFA Gençlik Ligi’nde takımlarını temsil etmişti. O isimler arasında Ali Yavuz Kol, Atalay Babacan, Batuhan Şen, Süleyman Luş, Gökay Güney ve Mustafa Kapı, A takım kadrosunda zaman zaman süre de alarak Galatasaray’ın son dönemdeki en gelecek vaat eden U19 takımı oldular. Buna karşın adı geçen oyunculardan hiçbiri A takım seviyesinde tutunmayı başaramadılar ve elit seviyeye çıkamadılar.

Galatasaray ile o dönem aynı grupta yer alan Schalke 04 U19’da ise birçok oyuncu Avrupa’nın 5 büyük liginde şans bulmayı başardılar. Bu isimler arasında Türk asıllı olan Ahmed Kutucu ve Levent Mercan, Schalke 04 formasıyla birkaç sezon Bundesliga’da boy gösterdikten sonra Süper Lig’e geldiler. O takımda yer alan Benjamin Goller ise Schalke 04, Werder Bremen ve Darmstadt 98 gibi Bundesliga ekiplerinde oynamayı başardı.

Belki de 2018/19’daki Schalke 04 U19’un en göze çarpan ismi olan Malick Thiaw ise 2022 yazında AC Milan tarafından 8.6 milyon € karşılığında transfer edildi. Thiaw’ın şu anki piyasa değerinin 20 milyon € olduğu belirtiliyor.

Porto U19’a bakıldığında ise daha sonra Porto, Anderlecht, Wolves ve PSV formaları giyen Fabio Silva ile Arsenal’ın 2022 yazında kendisi için 35 milyon € ödediği Fabio Vieira kariyerlerini elit seviyede sürdürdü.

Üst Üste 2 Sonunculuk

2019/20 ve 2021/22 sezonları, 2023/24’e kadar Türk ekiplerinin UEFA Gençlik Ligi’nde temsil edildikleri son sezonlar (Başakşehir’in 2020/21 sezonu pandemi nedeniyle iptal edildi) oldu.

2019/20 sezonunda Galatasaray, UEFA Şampiyonlar Ligi’nin en zorlu gruplarından birinde Real Madrid, PSG ve Club Brugge ile eşleşti. A takım seviyesinde grubunda 2 puan toplayarak sonuncu olan Galatasaray’ın sezon başında yaptığı Seri, Lemina, Nzonzi, Falcao ve Saracchi gibi transferler düşünüldüğünde bu sonuçlar büyük hayal kırıklığı yarattı.

Öte yandan Galatasaray U19 da UEFA Gençlik Ligi’nde 6 puan toplasa da aynı kaderi yaşadı. Grupta ilk galibiyetini Real Madrid deplasmanında 4-2 ile alarak UEFA Gençlik Ligi tarihindeki önemli maçlarından birini oynayan sarı kırmızılılar, diğer galibiyetini ise Club Brugge karşısında almasına rağmen diğer maçların tamamında mağlup oldu ve gruptan çıkamadı.

Galatasaray’ın o dönemki kadrosunda yer alan Yunus Akgün (Leicester City) ve Emin Bayram (Westerlo), sarı kırmızılı formayı A takımda en çok giyen isimler olarak öne çıktılar. O takımda bulunan Mustafa Kapı ve Bartuğ Elmaz ise genç yaşta Avrupa’ya açılsalar da potansiyellerini şu ana kadar gösteremediler.

Real Madrid U19 ise tarihinin en düşük kalibreli kadrolarından biriyle oynadığı sezonda, birçok ismi La Liga kulüplerine gönderse de oyuncularını henüz elit seviyeye çıkaramayarak dikkat çekti. PSG’nin kadrosunda o sezon yer alan Xavi Simons, daha sonraları Avrupa’nın en gözde genç yeteneklerinden birine dönüşürken (şu anki piyasa değeri 40 milyon €), Arnaud Kalimuendo ise 2022/23 sezonu başında 20 milyon €’ya transfer olduğu Rennes’de gösterdiği performansla elit seviyenin en büyük adaylarından olduğunu kanıtladı.

Club Brugge’da ise yalnızca Maxim de Cuyper, gösterdiği performansla A takımda kendisine şans bulmayı başardı.

Galatasaray’ın UEFA Gençlik Ligi’ndeki bu performansından sonra bu kez 2021/22 sezonunda Beşiktaş, turnuvada yer aldı.

Pandemi sezonunun sonrasında tarihindeki en kötü Avrupa performansına imza atan siyah beyazlılar; Rachid Ghezzal, Valentin Rosier, Michy Batshuayi, Miralem Pjanic ve Alex Teixeira gibi isimlerin bulunduğu kadrosuyla Sporting, Borussia Dortmund ve Ajax’ın yer aldığı gruptaki 6 maçının tamamında mağlup oldu.

Aynı dönemde Beşiktaş U19 takımı ise 6 maçta aldığı 1 galibiyetle grubunu sonuncu olarak tamamladı. Ancak Beşiktaş U19’un o kadrosundan birkaç isim, sonrasında A takımda kendini gösterme şansı yakalayarak dikkat çekti.

Şu anda A takım bünyesinde bulunan ve geçtiğimiz hafta Club Brugge ile oynanan Konferans Ligi maçında ilk 11’de şans bulan Demir Ege Tıknaz, Beşiktaş’ta kısa sürede gösterdiği performansla Braga’ya transfer olan Serdar Saatçı, yine aynı şekilde kısa sürede Torino’nun yolunu tutan Emirhan İlkhan ve Moldova Ligi ekiplerinden Sheriff’e transfer olan Berkay Vardar, bu isimlerden oldular.

Borussia Dortmund U19 takımı o dönemden hemen hemen hiçbir oyuncusunu henüz elit seviyede test etmeyi başaramasa da Ajax U19 ise o günlerde Beşiktaş karşısına çıkan takımdan Silvano Vos ve Amourricho van Axel Dongen gibi isimleri A takımda kullanmaya başladı.

Öte yandan Sporting ise Rodrigo Ribeiro ve Dario Essugo’yu A takımda kullanırken Chermiti’yi ise 12.5 milyon €’ya bu yaz Everton’a göndererek alt yapısından her daim yetenekli isimlerin çıktığını bir kez daha kanıtladı.

UEFA Gençlik Ligi’ne 2021/22 sezonundan sonra 1 sezon ara veren Türkiye, bu sezon Galatasaray U19 takımıyla turnuvada yeniden boy gösteriyor. Sarı kırmızılılar, A Grubu’nda Bayern Münih, Manchester United ve Kopenhag ile birlikte yer alıyor.